Celem żywienia medycznego jest zwiększenie lub zapewnienie choremu dodatkowej podaży składników odżywczych, których nie jest on w stanie przyjąć z tradycyjnym pokarmem z powodu choroby.

Odpowiednio wcześnie wprowadzone żywienie medyczne, nawet tuż po rozpoznaniu choroby nowotworowej, nie tylko znacznie poprawia samopoczucie pacjenta, ale także wspomaga leczenie i dodaje sił do walki z chorobą.

Istnieją dwa główne rodzaje żywienia medycznego:

1. Żywienie dojelitowe przez przewód pokarmowy (inaczej zwane żywieniem żywieniem enteralnym)

2. Żywienie pozajelitowe, czyli dożylne.

Żywienie drogą przewodu pokarmowego jest bardziej fizjologiczną i bezpieczną formą żywienia niż żywienie pozajelitowe i powinno być stosowane zawsze wtedy, gdy jest to możliwe. Włączanie żywienia pozajelitowego (dożylnego) powinno nastąpić dopiero jeśli brak jest możliwości zastosowania u chorego pełnego żywienia dojelitowego.Żywienie medyczne drogą przewodu pokarmowego odbywa się na dwa sposoby:

• pokarm jest podawany w formie doustnych preparatów odżywczych,
• preparaty odżywcze podaje się przez zgłębnik (sondę) założony do przewodu pokarmowego.

Żywienie doustne

Jest najprostszym i najmniej inwazyjnym sposobem zapewnienia choremu dodatkowej ilości składników odżywczych, niezbędnych podczas choroby i rekonwalescencji. Nie zawsze udaje się je zapewnić podając choremu domowe posiłki.

W takiej sytuacji powinno się zastosować preparaty odżywcze Nutridrink, które pacjent może pić np. pomiędzy posiłkami.Dawkowanie tych produktów zależy od:

• masy ciała pacjenta,
• wieku,
• płci,
• ilości spożywanych tradycyjnych pokarmów
• oraz potrzeb żywieniowych wynikających z przebiegu i leczenia choroby nowotworowej.

O potrzebę wdrożenia żywienia medycznego warto zapytać lekarza prowadzącego. Można również zaczerpnąć rady dietetyka szpitalnego, zwłaszcza w przypadku pacjentów, u których następuje spadek masy ciała. Spadek masy ciała powinien być zawsze znakiem ostrzegawczym dla rodziny pacjenta. W wielu szpitalach dopiero po wskazaniu przez rodzinę, że chory traci na wadze, wdrażane jest żywienie medyczne. Dlatego opiekunów zachęca się do kontrolowania wagi chorych i wskazywania problemu lekarzom prowadzącym.

Pacjenci, którym zalecono ten rodzaj wspomagania żywieniowego, mają szeroki wybór zarówno smaków, jak i rodzajów odpowiednio zbilansowanych preparatów Nutridrink, dostępnych w aptekach bez recepty. Jednocześnie zaletą tego typu produktów jest ich wysoka wartość odżywcza w niewielkiej objętości. Jest to pomocne zwłaszcza dla osób, które mają problemy z jedzeniem czy połykaniem, ponieważ w małej dawce otrzymują wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Preparaty te zawierają odpowiednio dopasowaną do potrzeb pacjenta ilości makroskładników (białek, tłuszczów i węglowodanów) oraz mikroskładników (witamin i pierwiastków śladowych).

Żywienie przez zgłębnik

Kiedy chory nie może jeść i pić normalnie a w konsekwencji dostarczyć do organizmu odpowiedniej ilości składników odżywczych, podaje się mu specjalnie skomponowane diety płynne przez zgłębnik (sondę) założony do przewodu pokarmowego. Zgłębnik jest zakładany przez nos lub usta.

W przypadku przewidywania podaży diety przez zgłębnik dłużej niż przez 4 tygodnie, lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia) lub jejunostomii. Przez PEG dieta podawana jest bezpośrednio do żołądka (pomijany jest przełyk), dzięki czemu można zwiększyć komfort życia pacjentów z dysfagią (czyli zaburzeniami połykania) i chorobami jamy ustnej oraz przełyku. W przypadku jejunostomii dieta podawana jest bezpośrednio do jelita czczego, będącego częścią jelita cienkiego.

Gdy pacjent jest znów w stanie przyjmować pokarmy drogą doustną, przerywa się karmienie przez sondę i wdraża żywienie medyczne drogą doustną.

Żywienie pozajelitowe

Jeśli choroba uniemożliwia wdrożenie żywienia dojelitowego, stosuje się żywienie pozajelitowe, czyli dożylne. Jest to żywienie omijające przewód pokarmowy. W tym rodzaju żywienia stosuje się specjalne preparaty, które mogą być podawane bezpośrednio do krwioobiegu.